-
1 бас
голова; начало; старшийбас алмай окыдық — читали (учились) с упоением
басынан сипады — погладил по голове, перен. благосклонно отнесся (встретил)
басынан тоғыз қабат айналдырып — этн. повертев над головой 9 раз
бас кеңесшісі — главный советник
бас көтермей, бас алмай — не поднимая головы
басын байлап жегілген — привязанный, впряженный (в телегу, в сани)
бас бұзарлар (досл. готовые разнести головы) — стражники, хулиганы
бастарын сұғып —заглядывая
басына күн туғанда — (когда) нависла угроза
басын бәйгеге тіккен — идущий на смерть
басынан асыра — через голову; сверх (чего-л.)
бас иер мекені — место паломничества (кого-л.)
См. также в других словарях:
райыс — 1 (Өзб., Ташк.) бастық. Әкесі р а й ы с болған еді неше жыл (Өзб., Ташк.) 2 (Гур., Маңғ.) рақат. Ыссыдан көлеңкеде отырудың өзі бір р а й ы с (Гур., Маңғ.). Жеңешем тәрізді ау илі қайыс, Басыңнан дәурен өтті ау, жеңгем байғұс. Үйіне барған сайын… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
масштаб — (нем. mas – өлшем және stab – таяқ) бейнеленген объект кесінділері ұзындығының оларға сәйкес натурал (шынайы) кесінділердің ұзындығына қатынасы. Бейнеленген және түпнұсқа өлшемдерінің арақатынасына қарай кішірейту масштабы ажыратылады. Әскери… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
ізіне түсу — (Преследование) толық жою мақсатында шегінуші қарсыласқа жасалған шабуыл. І.т дің маңыздылығы атыстық соққы, шегінуші қарсыластың қапталы мен тылына шығудағы әскерлердің екпінді ілгерілеуін және оның топтарын қоршауға алу, бөлшектеу және жою… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
бас — амандық садақасы. Жеке басы үшін берілетін садақа, пітір. Кешкілікті ауызашар, таңертеңгілікті сәресі дейді. Ораза уақытында мұсылмандар семьясының әрбір басына б а с а м а н д ы қ (пітір) с а д а қ а с ы н төлейді (Ана тілі, 26.04.1990, 6). Бас… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
демалыс билеті — (Отпускной билет) демалысқа босатылған әскери қызметшілерге берілетін белгіленген түрдегі құжат. Онда әскери қызметшінің әскери атағы, тегі, аты, әкесінің аты, демалыс түрі, демалысты өткізетін жердің (қала, ауыл) аты, демалыстың ұзақтық мерзімі… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
Феноменология — (гр.phainomenon – құбылыс+logos – ілім ) – феномендер, құбылыстар туралы ілім. Бұл ұғымды И.Г.Ламберт «Жаңа органон» (1764) деген еңбегінде «көз бояушылық ілімді» («учение о видимости») белгілеу үшін енгізген. Кейін ол Кант, Фихте, Гегель… … Философиялық терминдердің сөздігі
әйкел — 1 (Түрікм.: Красн., Небид., Ашх., Мары, Тедж.; Гур., Маңғ.) құдықты шегендеу үшін салынатын, ортасы тесік, дөңгелек тас. Маған колхоз бастық ә й к е л әкелуді тапсырды (Түрікм., Красн.). Қой терісінен әдейі істелген күбідей қауғаны құлаштап ә й к … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
забын — 1. (Қост., Жанг.) жаман, нашар. Анау қара сиыр з а б ы н сиыр екен (Қост., Жанг.). 2. (Жамб., Шу) кесір, бәле, қырсық, зиян. Бір күні үш дүздің баласындағы басты адамдар жиылып отырып, осы сөздің з а б ын ы кейінгі ұрпақтарға тимесін депті (Жамб … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
шәйгөн — 1. (Түрікм.: Таш., Көнеүр., Тахта, Тедж.; Рес., Орын.; Маң., Маңғ.) аққұман. Ш ә й г ө н і ң д е г і шәй кесілмей қалды (Түрікм., Көнеүр.). Шоқ үстінде қызыл ала ш ә й г ө н (Ғ. Сл., Кең өр., 66). Ш ә й г ө н і ңд е шайың тасып, төгіліп жатыр… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
бәкілеп — үст. Бәкімен кесіп (турап). Ет турау келіп алдыма, Бас қойдым аға алдына. Сыйымды аға ұнатты, Б ә к і л е п басты таратты (М. Ахмет төре, Ақ қара, 54) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
қыбырсыздық — зат. Қимылсыздық, қозғалыссыздық. Хақназардың қ ы б ы р с ы з д ы ғ ы н сол кішкентай бастың еңселі денесін тікесінен басып, тырп еткізбеуінен іздегендей (Ұ.Доспанбетов, Шығ., 4, 23) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
